Depolanan veri büyüklüğünün giderek arttığı, rekabetin ise zorlaşarak farklılaştığı günümüzde şirketlerin depolanan veriyi kullanma ve işleme biçimleri büyük önem taşıyor.
Geçmişe göre artan rekabet ortamı, şirketleri her geçen gün yeni stratejiler geliştirmeye, risk unsurlarını analiz ederek yeni kararlar ve önlemler almaya mecbur kılıyor. Dünyanın global bir köye dönüştüğü günümüzde artan rekabet koşullarında var olabilmek isteyen firmalar, geçmişten bugüne üretim ve yönetim süreçlerine ilişkin bilgileri depolayıp doğru işleyerek yeni dönem stratejilerini bu veriler ışığında belirliyor.
İş zekası (BI / Business intelligence) dediğimiz süreç; iş amaçları için ham veriyi anlamlı ve kullanışlı bilgiye dönüştüren teoriler, metodolojiler, süreçler, mimariler ve teknolojilerin bir kümesi. İş zekası, yeni fırsatlar belirlemek ve geliştirmeye yardımcı olmak için büyük miktarda bilgiyi yönetiyor. Ham verileri analiz etmek için kullanılan yazılım uygulamalarının tümünü kapsıyor. Kurumların raporlama araçlarının yetersiz kaldığı durumlarda çözüm getiren en önemli uygulama diyebiliriz.
İş Zekası, acil durumlarda çok önemli olan ve çabuk karar vermeyi gerektiren iş süreçlerinde görünürlük ve beceriyi artırarak karmaşık raporların hızlı ve kısa sürelerde hazırlanmasını sağlar. Veri madenciliği, online analitik işleme, sorgulama ve raporlama dahil olmak üzere birbiriyle ilgili
çeşitli aktivitelerden oluşan bir disiplindir.
Firmalar karar verme, maliyet düşürme ve yeni iş fırsatlarını tanımlamayı geliştirmek için BI’ı kullanırlar. CIO’lar yeniden elden geçirilmesi gereken verimsiz süreçleri belirlemek için BI’ı kullanır. Günümüz BI araçlarıyla iş adamları, IT’cilerin karmaşık raporlar oluşturmasını beklemeksizin verilerin kendilerini analiz etmeye başlayabilir.
İş zekası (BI) araçları, iç ve dış sistemlerden kitap, dergi, belge, sağlık kaydı, resim, dosya, e-posta, video ve iş faaliyetleriyle ilgili diğer kaynaklar gibi yüksek miktarda yapılandırılmamış veriyi toplayıp işleyen uygulama yazılımlarıdır.  BI araçları, genel olarak sorgu yoluyla bilgi bulmak amacıyla verileri toplama olanağı sağlar. Bu araçlar verilerin analiz edilmesine de yardımcı olur. Bu sayede raporlar, panolar, veri görselleştirmeleri oluşturulabilir.  Elde edilen sonuçlar, çalışan ve yöneticilerin daha hızlı ve etkili karar vermesini, operasyonel verimliliğin artmasını, yeni gelir kaynakları belirlenmesini, pazar eğilimleri ve yeni iş fırsatlarının saptamasını destekler.
Genellikle iş verilerinin basitçe sorgulanması ve raporlanması amacıyla kullanılan iş zekası araçları; hızlı analiz ve sorgulama, kurumsal raporlama, çevrimiçi analitik işlem (OLAP), mobil BI, gerçek zamanlı BI, operasyonel BI, bulut ve hizmet olarak yazılım temelli BI, açık kaynak BI, işbirliğine dayalı BI ve konum zekası gibi çok çeşitli veri analizi uygulamalarını birleştirebilir. Aynı zamanda, grafik tasarımı amacıyla veri görselleştirme yazılımlarının yanı sıra şirket verilerini kolayca anlaşılır görseller şeklinde sunarak canlandırmak için BI panoları ve performans karneleri oluşturmaya yönelik araçlar da içerebilir.