Dünyanın En Çok Patente Sahip Mucidi: “Thomas Alva Edison”

1093 icadın patentini alan Thomas Alva Edison, halâ dünyanın en çok patente sahip mucidi. Ölümünün üzerinden 90 yıl geçse de o bir yandan hayattayken aldığı patentler ile halâ hayatımızı değiştiriyor, diğer yandan onun patentini aldığı şeyler gelişerek yepyeni teknolojilere dönüşüyor.

İnsanlık tarihinin gidişatını değiştiren buluşların sahibi ve General Electric’in kurucusu Thomas Alva Edison, geçtiğimiz yüzyılın en önemli isimlerinden biri. Çocukluğu da dahil olmak üzere neredeyse bütün hayatını bilime adayan Amerikalı mucit ve iş adamı, hem kendinden önce bulunmuş icatları geliştirmiş, hem de yepyeni buluşlar üreterek dünyada en çok patent alan kişilerden biri olmuş. Patentlerinin çoğu; kendi ülkesinin dışında Fransa, Almanya ve İngiltere tarafından da onay almıştır.

11 Şubat 1847 Milan, Ohio’da yedi kardeşin en küçüğü olarak dünyaya geldi. 3 kardeşi geçirdikleri rahatsızlık sonucu vefat etmiş uzun bir süre Edison’un da öleceği düşünülmüştü. Dünyanın sayılı mucitlerinden biri olan Edison, tıpkı Einstein gibi yaşıtlarına göre çok geç yaşta (4) konuşmaya başladı. Okula başlama çağı geldiğinde birçok dahide görülen öğrenme güçlüğünden Edison da muzdaripti. Eğitim hayatına başladıktan 2 ay sonra, dikkat bozukluğu ve hiperaktivite nedeniyle okuldan atıldı. 

Okuldan ayrılmasının ardından Edison’un eğitimini eski bir öğretmen olan annesi üstlendi. Neredeyse eline geçen her kitabı okumaya başlayan Edison’a annesi biraz daha seçici olmasını söylediğinde Edison kimya ve fizik kitaplarına yöneldi. Richard Green Parker’ın yazdığı deney kitabını okuduğunda çok etkilenmişti. Evlerinin bodrumunda küçük bir kimya laboratuvarı kurarak burada kitaptaki deneyleri yapmaya başladı. Çocukken geçirdiği kızıl hastalığı ve orta kulak iltihabı nedeniyle işitme sorunu yaşayan Edison, kendi başına bir telgraf aleti yaparak Mors alfabesini öğrendi. 

12 yaşındayken bir trende gazete ve şeker satmaya başladı, aynı zamanda yük vagonlarından bir tanesinde haftalık bir dergi basarak sattı. Yönetimden izin alarak, vagonların birinde deneyler yapamaya da devam ediyordu.  Fakat bir gün kullandığı kimyasal maddelerden biri yüzünden trende yangın çıktı ve buradaki işinden kovuldu. 

İşini kaybetmesinin ardından istasyon müdürünün çocuğunu trenin altında kalmaktan kurtardı ve müdür ona telgraf kullanmayı öğretti. Ardından telgrafçılık yapmaya başlayan Edison, telgrafçı ofiste yokken mesajları kaydeden cihazıyla 16 yaşında ilk icadını gerçekleştirdi. Yine bir deney yaparken kullandığı madde makinelere zarar verince, bu işinden de kovuldu. 1863 ile 1868 yılları arasında birkaç telgrafhanede çalışan mucit, 1868’de yaptığı bu elektrikli kayıt cihazının patentini satamayarak deyim yerindeyse 5 parasız New York’a gitti. 

Boston’dan New York’a aldığı 35 dolar borç parayla giden Edison için 1869 yılı şansının açıldığı yıl oldu. Bodrum katında uyuduğu binada bulunan borsa şirketinin telgrafının bozulması onu hayatının dönüm noktasına götürdü. Telgraf cihazını tamir eden Edison, şirket müdürü tarafından işe alınmasının ardından burada aynı anda dört telgraf çeken bir cihaz yaptı. Buluşunun patentini alan Edison, bunu 40.000 dolara satarak ilk büyük parasını da kazandı. 

On beş buçuk saat boyunca yanan bir lamba tasarlaması tam bir buçuk senesini aldı. Çoğu deneyini 2500’den fazla kitaba işledi. Her gün 18 saatten fazla çalışıyordu.

1874 yılında bir araştırma laboratuvarı kuran Edison, bir süre sonra zamanın en gelişmiş endüstri araştırma laboratuvarının sahibi oldu. 1877 yılında gramofonun icadına temel olacak fonograf ile ün kazanan Edison, ilk elektrik santralini kurmuş ve 1000’den fazla patentin de sahibi olmuştur. Amerika’nın elektrik dağıtımını tekelinde tutmuş olan General Electric isimli şirket, şu anda dünyanın en büyük şirketleri arasındadır. 

Thomas Edison’un İcatlarından bazıları

Herkes onu “ampulün mucidi” olarak tanısa da onun diğer icâdları da en az ampul kadar önemli. 

– Elektrikli oy kaydedici

– Ses kaydedici- Fonograf

– Kinetoskop

– Elektrik ampulü 

– Endüstriyel elektrik sistemleri 

– Gramofon

– Telgraf

– Telgraf aletleri

– Telgraf kayıt cihazı 

– Elektro mıknatıslar

– Çift yönlü telgraflar

– Akustik telgraf

– Elektrik motoru 

– Manyetik ayırıcı

– Alkalin pil 

***Herkesin Edison ile bağdaştırdığı ampul ise onun keşfi olarak görülmemektedir. Çünkü bunun patenti W. Sawyer tarafından daha önce alındığı için Edison’un başvurusu onaylanmamıştır. Ancak Edison kısa süre içerisinde patlayan ve daha önce bulunan ampulü geliştirmiş ve 1878 yılında ilk uzun ömürlü akkor flamanlı ampulü bulmuştur.

Katkı sağladığı teknolojilerden bazıları 

X-Ray Cihazı: X ışınlarını bulan Wilhelm Roentgen, bunun neye yaradığını asla bulamadı. Onun X ışınlarını keşfetmesinden 1 yıl sonra, Edison’un ampulleri kullanılarak bir X-Ray cihazı geliştirildi ve bu sayede vücuttaki kırık kemikler ve yabancı nesneler görüntülenebildi.

Dünyanın En Büyük Jet Motoruna katkı 

Edison’un icat ettiği ampulün içerisinde kullandığı bambudan karbon fiber filamanlar, 1906’da tungsten filaman bulunduktan sonra rafa kalkmıştı. Ta ki 80 yıl sonra uzay mekiklerinde kullanılmaya başlanana kadar. Mühendisler elbette bu malzemeyi kullanmanın bambaşka yollarını aradılar ve sonunda GE9X’in metal fan kanatlarının yerine bu karbon fiber kompozit malzemeden oluşan fan kanatları kullanmaya karar verdiler. Bu sayede dünyanın en büyük jet motorunun ağırlığı yüzlerce kilo azaldı. Yani dünyanın en büyük jet motorunda da Edison’un katkısı var.

Edison’ dan hayat dersi niteliğinde sözler 

• “En büyük zayıflığımız, vazgeçmekte yatar. Başarıya giden en kesin yol ise, sadece bir kez daha denemekten geçer.” 

• Hiç yanılmadım, 10000 işe yaramayan yol buldum. 

• Hayatın en büyük hataları, başarıya ne kadar yaklaştıklarını bilmeyen insanların vazgeçmelerinden olur. 

• Elektriği o kadar ucuz yapacağız ki, bundan sonra sadece zenginler mum yakacak!

• Hayatımda bir gün bile çalışmadım, hepsi keyiften ibaretti. 

• Ben iyi bir süngerim. Başkalarının kullanmadığı fikirleri kullanırım.